CHP'li Sarıbal: "Yaş çay alım fiyatı 35 liraya çekilmeli"

CHP Bursa Milletvekili, Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Orhan Sarıbal, yaş çay alım fiyatının 35 lira olması gerektiğini söyledi.

Sarıbal, TBMM’de yaptığı basın toplantısında, AK Parti iktidarının çay politikasını "tasfiye
planı" olarak nitelendirerek, "Çay üreticisinin alın teri bir kez daha sermayeye kurban edildi.
Üretici her kiloda 5 lira zarar ediyor, yaş çay alım fiyatı 35 liraya çekilmeli" dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığının 2025 yılı için kilogram başına 25,44 lira olarak açıkladığı yaş çay alım fiyatını eleştiren Sarıbal, bu rakamın 29 lirayı bulan üretim maliyetinin altında kaldığını, ayrıca önceki yıllarda verilen prim desteğinin de bu yıl kaldırıldığını hatırlattı.

Sarıbal, 2023 yılında 18 lira beklentiye karşılık 11 lira, fiyat verildiğini, 2024’te maliyetin 17 lira olduğu ortamda fiyatın 19 lirada kaldığını aktaran Sarıbal, bu yıl ise 29 liralık maliyete rağmen 25,44 lira fiyat açıklandığını belirterek, enflasyonun yüzde 48,7, tarımsal girdi artışının ise yüzde 37,9 olduğu bir ortamda üreticiye yüzde 33,9’luk artış yapılmasına tepki gösterdi.

Türkiye’de çay üretiminin yüzde 70’inin Rize’de, geri kalanının Trabzon, Artvin ve Giresun’da yapıldığını hatırlatan Sarıbal, 2024 verilerine göre 118 bin çiftçinin 791 bin dekar alanda 1 milyon 430 bin ton yaş çay ürettiğini kaydetti.

Türkiye’de çay üretiminin büyük ölçüde küçük aile işletmeleri eliyle sürdürüldüğünü belirten Sarıbal, şöyle konuştu:

"Rekoltenin yüzde 55’i ÇAYKUR tarafından işlenmiştir. Üreticilerinin yaklaşık yüzde 74’ü 5 dekar altında araziye sahipken, sadece yüzde 0,4’ü 20 dekar ve üzerinde araziye sahiptir. Türkiye’de her yıl ortalama 290 - 320 bin ton arasında kuru çay tüketilmektedir. Bu miktarın yaklaşık 133 bin tonu ÇAYKUR tarafından, 135-145 bin tonu özel sektör firmaları tarafından, 35-45 bin tonu ise yabancı kökenli çaylardan oluşmaktadır. Yabancı kökenli çayların, toplam çay tüketimi içindeki oranı yüzde 10-15 civarındadır. Türkiye’ye ithalat yoluyla ya da gayri resmi yollarla giriş yapan bu çaylar, yerli üreticiyi olumsuz etkilemektedir. Varlık Fonu’na devredildikten sonra her yıl zarar açıklayan ÇAYKUR’u 2022’de 60 milyon lira, 2023’te 69 milyon lida, 2024 yılında ise 73 milyon lira olan dönem karları bile kurtaramadı. ÇAYKUR’un 2023 yılı itibarıyla bankalara olan 5,8 milyar lira borcu bulunmaktaydı."